Günlük
- Günlük (günce); kişilerin yaşadıkları olayları, olaylarla ilgili duygu, düşünce ve izlenimlerini, hayallerini günü gününe tarih belirterek yazdıkları yazı türüdür.
- Günlük türünün divan edebiyatındaki karşılığı ruznamedir.
- Öğretici metinler içinde yer alan günlükler; yazarın iç dünyasını, yaşadıklarını, tanık olduğu olayları yansıtır.
- Bilim, sanat ve siyaset alanındaki tanınmış kişilerin günlükleri tarihî olayların aydınlatılmasına yardımcı olur.
- Günlükler, genellikle yazarın kendisiyle dertleşme amacıyla yazdığı yazılardır.
- Günlüklerin çoğu yayımlanmaz ancak yayımlatmak için günlük yazan sanatçılar olduğu gibi yazarın ölümünden sonra yakınlarınca yayımlanan günlükler de vardır.
- Günlükler birinci kişi ağzından yazılır.
- Günlükte konuşma diline yakın bir dil kullanılır, kısa ve özlü ifadelere yer verilir.
- Genellikle öznel bir anlatım söz konusudur.
- Türk edebiyatında günlük türünün ilk örnekleri ruznamelerdir. Ayrıca vakayiname, seyahatname, sefaretname gibi eserlerde günlük türüne özgü özelliklere rastlanmaktadır
- Türk edebiyatında günlük türünün Batılı anlamdaki ilk örnekleri Tanzimat’la birlikte görülmeye başlanmıştır.
- Direktör Ali Bey’in görev amaçlı seyahatlerinde tuttuğu notlardan oluşan Seyahat Jurnali türün Batılı anlamdaki ilk örneğidir.
- Bunu şair Nigâr Hanım’ın Hayatımın Hikâyesi adlı eseri takip etmiştir.
- Cumhuriyet Dönemi’nde Nurullah Ataç, Falih Rıfkı Atay, Salâh Birsel, Cemil Meriç, Oğuz Atay, Cemal Süreya, Oktay Akbal, Tomris Uyar, Cahit Zarifoğlu günlük türünde eser yazmıştır.
- Günlük şeklinde düzenlenen roman, hikâye ve şiirler de vardır.
Blog
- Kişisel web sayfası olan blog, insanların birbiriyle paylaşmak istediği yazı, yorum, video vb. içeriklerin sıralandığı web tabanlı yayındır.
- “Web” ve “log” sözcüklerinin birleşiminden oluşan “weblog”un kısaltılmış şeklidir
- Bloglar; eğitim, siyaset, ekonomi, kültür, sanat vb. alanlarda yaygın bir şekilde kullanılır.
- Blog, günlüğün Genel Ağ ortamına taşınmış hâlidir.
- Kişisel bloglar günlük amaçlı kullanılır.
- Blogda paylaşımlar genellikle güncelden geçmişe doğru sıralanır.
- Genellikle her paylaşımın sonunda gönderenin adı yer alır.
Yazma Tür ve Tekniklerini Tanıma
Günlük Yazma
- Günlük yazma, karşılaşılan bir olay veya durumun insanda oluşturduğu duygu ve düşüncelerin içten bir anlatımla sunulmasıdır.
- Günlük yazmada gözlem ve kişisel izlenimlerin önemli bir yeri vardır.
- Günlükte esas olan yaşanan bir günün özetlenmesi değil yaşananların kişide bıraktığı etki ve izlenimlerin yansıtılmasıdır.
- Günlük yazarken duygu ve düşüncelerin ifadesinde özgün olunmaya çalışılmalıdır.
- Günlük yazmaya tarih atılarak başlanmalı; günlükte yalın, açık, konuşma diline yakın bir dil kullanılmalıdır.